Khi chúng ta sử dụng một hàng hóa hay dịch vụ chúng ta có hai lựa chọn 1. Mua nó để sở hữu nó rồi sử dụng nó và 2.Thuê nó và sử dụng nó.
Bạn muốn hưởng không khí trong lành dịp cuối tuần, có nhiều cách: hoặc là bạn về quê ở với họ hàng chú bác hoặc bạn thuê một chỗ ở resort hoặc bạn mua một mảnh đất ở quê rồi xây lên một vila thật đẹp theo ý thích của bạn.
Bạn muốn trong một số tình huống có ô tô trở cả nhà đi chơi. Bạn có thể đi taxi hoặc bạn cũng có thể mua một cái ô tô.
Ham muốn sở hữu là một ham muốn thuộc về bản chất của con người. Bạn muốn sở hữu mảnh đất bạn đang ở hơn là ở trên mảnh đất thuê, bạn thích đi ô tô riêng hơn là đi ô tô thuê hoặc taxi, nếu có thể được bạn thích sở hữu cả cái Bách thảo bạn đang đi dạo, cả cái máy bay bạn đang bay, tất cả phụ nữ con gái ở cái nước này, 😛 …
Ham muốn sở hữu tăng theo cấp độ, khi đạt mức A bạn muốn đạt cấp cao hơn là B, B rồi lại tới C. Khi còn ở nhà thuê bạn muốn sở hữu một căn nhà dù nhỏ cũng được, khi có một căn nhà nhỏ bạn muốn có một căn nhà to hơn, khi đã có một căn nhà to hơn bạn muốn sở hữu một căn nhà liền kề, khi có một căn nhà liền kề bạn muốn có một vila với mảnh vườn rộng ở xung quanh để bạn có thể trồng những cây cỏ bạn yêu thích.
Khi chưa có ô tô bạn ước có một cái ô tô, loại gì cũng được. Khi đã có ô tô bạn muốn một cái to hơn, sang hơn. Khi đã sở hữu cái ô tô đó bạn lại muốn mua thêm một vài cái nữa cho các mục đích khác nhau ví dụ như cái dành cho đi làm, cái dành cho đi chơi, cái dành cho đi phượt.
Có hai đặc điểm sau liên quan tới sự sở hữu:
1. Bạn sẽ không còn thích nó khi bạn đã có nó
Đây là một đặc điểm cố hữu của con người, chỉ cần ngẫm một tí bạn sẽ thấy đặc điểm này có từ những cái nhỏ tới những cái lớn. Khi còn nhỏ bạn không có bộ trò chơi điện tử Nintendo, bạn phải ra ngoài thuê; bạn ước mình cũng có một cái để lúc nào chơi cũng được. Khi đã có bạn thỉnh thoảng mới chạm tới và bạn mất hắn thú vui chơi games. Điều này tương tự với dàn karaoke nhà bạn, với bể bơi mà bạn mới xây, với cái xe rất đẹp mà bạn đang đi, dàn âm thanh hi-end bạn mới mua, với cô vợ rất xinh mà bạn mới cưới.
Chúng ta gần như ngay lập tức chán (không còn thích như lúc đầu) cái chúng ta vừa mua nếu như cái đó không phải là thiết yếu với cuộc sống của chúng ta hàng ngày. Vì vậy nhiều khi chúng ta có được niềm vui từ quá trình mua sắm chứ không có niềm vui từ việc sử dụng.
Một góc nhìn khác của vấn đề này đó là chúng ta sẽ không thích sử dụng những cái miễn phí. Khi bạn đã bỏ tiền ra mua dàn karaoke thì đối với bạn việc sử dụng là miễn phí; khi có một bể bơi trong nhà thì việc bơi là miễn phí, khi phòng ngủ được thiết kế như phòng khách sạn 5 sao thì bạn chẳng cảm thấy thích thú khi đi nghỉ ở một khách sạn 5 sao nữa. Điều này rất mâu thuẫn; con người thích có mọi thứ mà không phải trả tiền nhưng khi có được thứ đó thì lại không thích bằng cũng thứ đó nhưng phải trả tiền.
Vì vậy người bán thích dùng từ khuyến mại hơn là cho miễn phí; người dùng vẫn phải bỏ ra một số tiền rất nhỏ để sở hữu; bỏ tiền họ mới dùng nó, mới quý nó.
2. Chúng ta hy sinh nhiều thứ để có được tiền nhằm có được sự sở hữu.
Bạn cùng lắm sống tới 80 tuổi nhưng bạn có thể làm việc cả đời để có thể sở hữu một căn nhà của riêng mình. Bạn chắt chiu dành dụm, làm bục mặt từ sáng tới tối, từ ngày này qua ngày khác quên cả gia đình. Hoặc bạn có nó khi đã đủ tiền ở tuổi 50 hoặc bạn sử dụng nó trước sau đó trả dần dần trong rất nhiều năm với tâm trạng bất an.
Bạn cũng làm việc rất nhiều để có được một tài khoản ngân hàng lớn. Những kẻ lừa đảo, buôn lậu, buôn bán ma túy có thể sống ổn với số tiền có được từ chuyến hàng đầu tiền. Nhưng lần đầu chót lót thì cũng có lần 2, lần 3 và tới lần cuối cùng bị tóm. Họ đáng nhẽ có thể dừng bất cứ lúc nào vì tiền kiếm được đã quá đủ rồi nhưng ham muốn sở hữu nhiều vật chất đòi hỏi cần phải có nhiều tiền; căn nhà ngoại ô, cái xe sang, cô vợ mỏ đỏ,… đòi hỏi bạn phải liên tục kiếm ra tiền để duy trì.
Một vị đại gia bỏ nhiều tiền để cưới một cô vợ chân dài để rồi biết rằng khi chưa có thì thấy hay; khi đã có thì thấy bình thường. Tuy nhiên để sở hữu được cô vợ chân dài thì chắc phải hy sinh rất nhiều thứ bao gồm cả sự chịu đựng thói đỏng đảnh của cô vợ.
Chúng ta có một sự mâu thuẫn rất lớn, hy sinh nhiều thứ quan trọng để sở hữu các tài sản mà chúng ta coi thường nó ngay từ khi sở hữu nó.
Bạn sở hữu ô tô làm gì khi mà một tháng bạn đi đôi ba lần vào cuối tuần? Bạn mua một căn nhà nghỉ ngoại ô thật đẹp làm gì khi mà mỗi tháng bạn về một lần? Bạn mua một căn nhà rất rộng và rất nhiều phòng làm gì khi mà bạn chỉ loanh quanh ở một vài phòng? Bạn mua một dây chuyền thật đẹp và đắt tiền làm gì khi mà bạn không dám đeo nó vì sợ cướp? Có một giải pháp rẻ tiền hơn nhiều đó là Thuê.
Nhiều người ngộ ra điều này nên buông xả tất cả, không ham muốn sở hữu sẽ khiến đầu óc họ thanh thản; họ không phải hy sinh những thứ đối với họ là quan trọng để cuối cùng có được những thứ mà họ không thể mang theo khi chết đi.
Ngay cả lý do làm ra của cải để để lại cho con cái cũng không hợp lý. Con cái càng có nhiều tiền thừa kế thì càng mất động lực sống, cuộc sống của nó càng nhàm chán. Khi đã sở hữu mọi thứ thì con người mất đi cái động lực kiếm tiền để sở hữu. Vì vậy ở thái cực cực đoan ngược lại là không ham muốn sở hữu cũng không phải tốt. Đó là lý do tại sao các tỷ phú để lại rất ít tiền cho con cái; không phải là họ muốn làm từ thiện để có tiếng mà đơn giản là việc để lại ít tiền cho con cái là có lợi cho chính con cái họ.
Nếu bạn có lý trí bạn sẽ ít ham muốn sở hữu để 1. Ít phải trả giá cho những ham muốn đó và 2. Hiểu rằng giá trị bạn nhận được khi sử dụng một hàng hóa/dịch vụ bạn không sở hữu lớn hơn khi bạn sở hữu.
Con người nói chung thường bán cái anh ta đang có với giá rẻ rồi mua chính cái đó với giá cao. Sức khỏe, Gia đình, nhà cửa, ăn uống, giải trí,…
Dạ, thêm nữa là, anh bằng tuổi mình mà năng lượng đọc và lượng kiến thức…khủng quá ạ, thật sự ngưỡng mộ. ^_^
Chúc anh Khỏe.
Cảm ơn bạn; chăm viết thôi ‘.”
Bài viết thật hay, Chúc anh và gia đình mạnh khỏe để ra nhiều bài viết hay nhé.
em theo dõi trang này cũng lâu mà đến dạo gần đây mới tìm được chỗ để share anh ạ. Muốn được chia sẻ mà toát mồ hôi hột mới thấy nút share :(.
Khi share lên fb lại gặp vấn đề là nó không hiện ra tên bài viết. Hi vọng anh khắc phục những điểm này 😀
cảm ơn em. Trước anh chỉ cần copy link vào status facebook là share trông rất ngon lành. Không hiểu sao dạo gần đây chẳng chỉnh gì tự nhiên lại không share được. Lại còn tự ngăn một số ip không comment được nữa, chắc wordpress nó có black list nào đó. Anh sẽ cố gắng xử lý mấy vụ này.
thanks.
em nghĩ anh nên viết sách ngay 😀
Vậy bạn đọc Predictably Irrational của Dan Ariely
1.Em đã đọc 1 số bài của anh và 2.Em rất thích bài này. Đặc biệt là câu :
“Bạn sẽ không còn thích nó khi bạn đã có nó”.
e rất thích các bài viết về Phi Lý Trí . ^^
cảm ơn em 🙂