Kinh tế học (P12: Thất nghiệp và ảnh hưởng của thất nghiệp)

1
10778
4/5 - (4 votes)

Mo hinh dong luan chuyen KT(update : 29/12/2017)

Trong các yếu tố đầu vào của doanh nghiệp thì nhân lực và vốn là hai yếu tố chính, doanh nghiệp tìm kiếm các yếu tố đầu vào trên các thị trường nhân lực và thị trường vốn gọi chung là thị trường các yếu tố đầu vào. Trong các học thuyết thương mại cổ điển ban đầu còn chỉ coi nhân lực là yếu tố chính (có lẽ do đất hoang hồi đó còn nhiều); sau đó khi tư bản ngày càng đóng góp quan trọng vào việc gia tăng năng suất thì có thêm yếu tố vốn. Trong các nguồn thu nhập của người lao động thì lương là yếu tố chính và đều; có thu nhập họ mới có chi tiêu để từ đó có lượng cầu cho hàng hóa/dịch vụ của DN. Việc này tạo ra một vòng tròn khép kín.

Một người thất nghiệp là  người trong độ tuổi LĐ ở tuần trước cuộc điều tra không có việc làm và đang nỗ lực tìm việc. Thất nghiệp có nghĩa là sống bằng tiết kiệm hoặc trợ cấp; nó ảnh hưởng trực tiếp tới tổng thu nhập và nó cũng làm người lao động ngày càng trở nên yếu thế và từ đó lại càng khó tìm việc. Để chống lại thất nghiệp trong khi lại muốn ổn định hay tăng thu nhập, người lao động nhảy từ thị trường lđ của ngành này sang ngành khác, từ cấp độ này sang cấp độ khác. Tổng hợp thì thất nghiệp có hai nhóm chính là Thất nghiệp tự nhiên và Thất nghiệp biến động trong ngắn hạn.

1. Tình hình việc làm tại Việt Nam:

 Bảng dưới là bảng điều tra lao động và việc làm quý 3 năm 2013 và Quý 3 năm 2014kinh te hoc p 12 - 1 That nghiep - lao dong quy 3 2014

Nguồn: Tổng cục thống kêTỷ lệ thất nghiệp thanh niên là những người trong độ tuổi 15 tới 24.

Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi LD:  nữ 15-54; nam 15-59.

Cập nhật 6 tháng đầu năm 2019

Người thiếu việc làm là người trong tuần trước cuộc điều tra có việc làm nhưng dưới 35 h/tuần và sẵn sàng làm thêm giờ. Tương tự như khái niệm thất nghiệp thì nếu như anh ta làm dưới 35h nhưng không có nhu cầu làm thêm giờ thì anh ta không phải là người thiếu việc làm.

Một người trong độ tuổi lao động hiện không có việc làm nhưng không có nhu cầu tìm việc thì không nằm trong lực lượng lao động. Nếu anh ta bỗng nhiên có nhu cầu thì có nghĩa là anh ta đã tham gia vào thị trường lao đồng.

Như vậy một điểm quan trọng để được là người thất nghiệp hay thiếu việc làm là anh ta có nhu cầu tìm việc hay có nhu cầu làm thêm giờ hay không.

Tỷ trọng lao động làm công ăn lương là 34%. Có nghĩa rằng 66% là tự doanh bao gồm nông dân, kinh doanh hộ gia đình, chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư,…

2. Tại sao tỷ lệ thất nghiệp thanh niên lại là chỉ số quan trọng?

Vì thanh niên là lực lượng mới bắt đầu gia nhập thị trường lao động. Là lực lượng có sức khỏe, khó kiềm chế bản thân. Khi thanh niên thất nghiệp giai đoạn này họ sẽ không thu được kinh nghiệm làm việc, không có tích lũy. Tỷ lệ thất nghiệp thanh niên cao thường đi kèm với các tệ nạn xã hội cao.

3. Nguyên nhân của thất nghiệp

Dân số dược chia ra làm các loại sau trên góc độ việc làm:

kinh te hoc p12-cac loai that nghiep

Thất nghiệp tự nhiên là gì?

Giống như các thị trường khác, thị trường lao động cũng có cung và cầu: Lý tưởng thì cung cầu sẽ gặp nhau tại E1; khi đó thị trường lao động cân bằng hoàn hảo và hoạt động hiệu quả nhất. Tuy nhiên vấn đề là thông tin không hoàn hảo; người thuê lao động không biết ai là người anh ta nên thuê để vừa hiệu quả vừa với lương thấp nhất; người lao động thì không biết được nên làm thuê cho ai để có mức lương cao nhất cung cau ld 2 Ở hình bên trái trên: giả định thị trường có 3 người tìm việc với mức lương tối thiểu có thể làm được lần lượt là 3,4 và 5 đồng tạo ra nguồn Cung LĐ; có 3 người muốn thuê lao động với mức lương tối đa cũng lần lượt là 3,4 và 5 đ tạo ra nguồn Cầu LĐ.

3 người ở bên cung đã kết hợp hoàn hảo với 3 người ở bên cầu Tuy nhiên do thông tin là không hoàn hảo nên tạo ra tình huống phổ biến ở hình bên phải. Khi đó người có kỳ vọng lương tối thiểu hơn 3 đ đã tìm được việc lương 5 đ; anh ta được lợi 2 đ trong khi người thuê lao động bị thiệt đi 2 đồng. Điều này gây ra hệ quả là người lao động có kỳ vọng tối thiểu 5 đ đã không thể kết hợp được với nhà tuyển dụng có mức lương muốn trả tối đa là 2 đồng.

Người lao động có kỳ vọng lương tối thiểu 5đ lúc đó sẽ đợi chờ tìm việc khác, thời gian này anh ta trở thành người thất nghiệp tạm thời. Thị trường có hàng nghìn người như anh ta, họ tạo ra một phần của thất nghiệp tự nhiên.

Thất nghiệp tự nhiên còn do đâu ?

Một thị trường lao động là kết hợp của nhiều thị trường của các ngành nghề khác nhau. ví dụ như thị trường lao động ngành Tài chính – Ngân hàng, thị trường ngành xây dựng,… cung cau ld 3

that nghiep- ty trong lao dong phan theo khu vuc kinh te
Nguồn tổng cục thống kê: Quý 3 năm 2014

Lý tưởng nhất là nếu như nhu cầu cuối năm 2014 cho khối công nghiệp và xây dựng tăng thêm 1000 người trình độ đại học thì thời điểm này cũng có một lượng sinh viên tốt nghiệp ra trường tương ứng. Để sinh viên ra trường được thì 4 năm trước đó học sinh cấp III phải chọn ngành này.

Do vậy mới có chuyện là hàng năm Bộ GD phân bổ chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường đại học. Nếu như phân bổ này đúng thì sẽ đạt được điều trên. Tuy nhiên thường thì dự đoán cho 4 tới 5 năm tới là việc hết sức khó khăn.

Học sinh cấp III lựa chọn ngành nghề thường theo sự tăng trưởng của nghề hiện tại; ví dụ ngân hàng làm ăn tốt thì thi vào khối ngân hàng, xây dựng làm ăn tốt thì thi xây dựng. Nhưng chúng ta cũng thấy rõ là giữa hiện tại và 5 năm tới là hai bức tranh hoàn toàn khác nhau. Cơ cấu ngành nghề sinh viên ra trường mỗi năm luôn lệch rất lớn so với nhu cầu thực tế.

Ở mỗi giai đoạn thường là chu kỳ 5 năm, chính phủ có các chính sách cơ cấu ngành nghề khác nhau khiến lượng cầu lao động dịch chuyển từ ngành này sang ngành khác tạo ra một lực lượng thất nghiệp tạm thời do cơ cấu. Lực lượng này sẽ được đào tạo lại để chuyển dịch ngành nghề.

Nghiên cứu thêm bài chỉ số vĩ mô trong dài hạn để thấy rõ về thất nghiệp do nguyên nhân tiền lương tối thiểu, tiền lương hiệu quả.

Thất nghiệp chu kỳ là gì ?

Đây là loại hình thất nghiệp do ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế, là thất nghiệp biến động trong ngắn hạn. Tròng bài các trạng thái của thị trường thuộc phần 9 của Kinh tế học ta thấy chu kỳ kinh tế có đi lên đi xuống; khi đi lên thì cầu lao động tăng và khi đi xuống thì cầu lao động sẽ giảm.

Thất nghiệp khiến cho nguồn lực xã hội không được sử dụng hiệu quả. Đáng nhẽ anh ta có thể làm ra X giá trị khi lao động thì nay anh không tạo ra giá trị gì và còn tiềm tàng một hiểm nguy về tệ nạn xã hội. Thất nghiệp cũng có ảnh hưởng kép tới sản lượng quốc gia GDP.

Khi giảm thu nhập đi 10 đ, anh ta sẽ giảm chi tiêu đi 9đ làm giảm lượng cầu hàng hóa của nền kinh tế đi 9đ, làm lượng cung hàng hóa cũng giảm đi 9 đ, làm giảm thu nhập người lao động thêm 8đ…Cứ như vậy nó giống như số nhân tiền, thu nhập giảm 10 đ có thể làm giảm sản lượng đi 100 đ. Nghiên cứu thêm về hàm tiêu dùng, mối quan hệ giữa tiết kiệm và đầu tư, Ở Việt Nam tỷ lệ thất nghiệp năm 2014 là hơn 2%; ta thấy rõ là không ổn. Nguyên nhân là ở Việt Nam tỷ lệ thất nghiệp trá hình rất cao do tỷ lệ khu vực nông nghiệp cao; dạng thất nghiệp này rất khó thống kê; cộng với thống kê ở VN có nhiều sai sót cả chủ quan lẫn khách quan.

That nghiep - lao dong o nong thon va thanh thi
Thống kê quý 3 năm 2014

 

Thất nghiệp theo lý thuyết cổ điển:

– Lý thuyết cổ điển cho rằng nếu thả nổi tiền lương thì cung và cầu sẽ cân bằng ở một mức tiền lương mà không có thất nghiệp. Nhưng lương ở mức cân bằng thường thấp hơn số tiền tối thiểu để người lao động tái tạo sức lao động.

– Tuy nhiên tiền lương thường bị mắc ở điểm cao hơn điểm cân bằng do 1.Tiền lương tối thiểu 2.Công Đoàn và 3.Tiền lương hiệu quả.

Bạn có thể tham khảo thêm các bài liên quan trong kinh tế học để biết rõ hơn các khái niệm trên

Đường cong Phillip

Duong cong phillipKhi chính phủ bằng cách nào đó khiến cho tăng trưởng tăng nhanh nhờ vậy mà tỷ lệ thất nghiệp giảm. Cùng lúc đó là thu nhập của người dân tăng gây ra lạm phát. Lạm phát và tỷ lệ thất nghiệp có mối quan hệ tỷ lệ nghịch theo đường cong dốc về bên phải gọi là đường cong Phillip.

Mọi sự tăng trưởng đều trả giá bằng lạm phát; mọi sự giảm tăng trưởng đều phải trả giá bằng thất nghiệp. Trong từng thời kỳ chính phủ sẽ xác định ưu tiên cái gì để điều tiết tổng cầu.

Những điều cần ghi nhớ:

– Dân số = Người trong độ tuổi lao động + người ngoài độ tuổi lao động

– Người trong độ tuổi lao động = Người có việc làm + Thất nghiệp tạm thời + Thất nghiệp cơ cấu + Thất nghiệp chu kỳ + Người trong độ tuổi LĐ không có nhu cầu tìm việc

– Thất nghiệp tự nhiên là dạng thất nghiệp khi mà người lao động tự nguyện không nhận việc làm nhằm chờ một cơ hội việc làm tốt hơn. Thất nghiệp tự nhiên lúc nào cũng có ngay cả khi thị trường lao động ở trạng thái cân bằng. Thất nghiệp tự nhiên bao gồm thất nghiệp tạm thời và thất nghiệp cơ cấu

– Thất nghiệp cơ cấu là dạng thất nghiệp do các chính sách chuyển dịch cơ cấu ngành, cơ cấu vùng khiến cho người lao động phải mất một thời gian nhất định để thích ứng với công việc mới.

– Thất nghiệp tạm thời là người LĐ chủ động thất nghiệp để có thời gian chọn công việc khác tốt hơn, học tập để có cv khác tốt hơn.

– Thất nghiệp trong ngắn hạn là thất nghiệp do tác động của chu kỳ kinh tế. Nguyên nhân do tổng cầu suy giảm khiến cho sản lượng cung cấp giảm, số việc làm ít đi. Hoặc do tổng cung suy giảm do kỳ vọng của nhà sản xuất giảm.

Làm gì khi bị thất nghiệp và mất phương hướng?:

Thất nghiệp mang lại ba tác hại rất lớn đó là 1.Làm cho tinh thần sa sút, 2. Làm cho kỹ năng bị bào mòn và 3.Chi phí cơ hội của thời gian bị bỏ phí.

Tại sao chúng ta bị thất nghiệp?

– Công ty phá sản: đây là nguyên nhân phổ biến trong vài năm trở lại đây do số công ty giải tán nhiều.

– Công ty thu hẹp quy mô nên cắt giảm nhân sự

– Sinh viên mới ra trường, không có kinh nghiệm nên khó xin việc.

– Gặp biến cố trong đời nên bỏ việc hiện tại, sau khi trải qua biến cố thì khó xin việc khi mà mình không có một điểm gì nổi trội so với những người khác.

Dự phòng thất nghiệp

Một người đang đi làm lúc nào cũng phải nghĩ tới một thời điểm nào đó mình sẽ lâm vào cảnh thất nghiệp, lý do là chu kỳ biến động kinh tế hiện nay rất ngắn nên các nguyên nhân có thể làm bạn mất công việc hiện tại rất có thể xảy ra đột ngột.

Biết trước quy luật như vậy sẽ giúp bạn bình tĩnh khi phải đối mặt với nó nhưng bạn phải có hành động cụ thể để cho ngày đó tới bạn vẫn bình tĩnh vượt qua:

1. Phải tích lũy tiền

Chính phủ phải tính lũy ngoại tệ cho khoảng 20 tuần nhập khẩu để đảm bảo rằng có thể điều tiết được nền kinh tế mở. Nếu như gia đình bạn một tháng trung bình hết 10tr thì bạn cũng phải tích lũy đủ ít nhất 8 x 10tr = 80tr. Điều này có nghĩa rằng bạn có 8 tháng để tìm công việc mới.

Tất nhiên việc tích lũy càng nhiều càng tốt vì nếu như bạn lâm vào cảnh thiếu ăn ngay từ tháng đầu tiên thất nghiệp thì bạn sẽ rất sốt ruột vì vậy không thể tìm được một công việc nào ra hồn.

2. Phải tích lũy tri thức

Bạn có biết Việt Nam đang đàm phán gia nhập TPP, thị trường chung Asean,….Các hiệp ước này luôn có điều kiện hạn chế tối đa sự di chuyển các nguồn lực sản xuất, trong đó có lực lượng lao động. Bạn không những phải cạnh tranh với người ở Hà Nội mà còn phải cạnh tranh với người ở TP HCM, ở ấn độ, singapore, các nước châu âu.

Mức độ cạnh tranh trong kinh doanh ngày càng khốc liệt dẫn tới đòi hỏi của nhà tuyển dụng ngày càng cao hơn. Nếu bạn không xin được việc mới không phải vì bạn kém đi mà vì do bạn đã không phát triển theo kịp những đòi hỏi. Vì vậy việc tự trau dồi nghề nghiệp hiện có là rất quan trọng.

Tích lũy tri thức có hai cách; hoặc là tích lũy theo chiều sâu, hoặc là tích lũy theo chiều rộng. Đôi khi công việc bạn đang làm chỉ đòi hỏi trình độ hiện tại của bạn (ít nhất là trong suy nghĩ của bạn là như vậy). Lúc này việc mở rộng hay đào sâu tri thức phụ thuộc hoàn toàn vào bạn. Tự mình phải tạo động lực cho chính mình để luôn đạt mức trên trung bình của ngành.

3.Xây dựng mạng lưới bạn bè

Bạn bè là kênh giới thiệu việc làm rất hiệu quả. Một số công ty lớn còn thưởng cho nhân viên trong công ty khi giới thiệu được một nhân sự giỏi. Ở đây có hai điểm bạn phải ghi nhớ:

– Cho dù bạn có thân với người giới thiệu bao nhiêu mà người giới thiệu thấy rằng bạn không làm được việc thì anh ta sẽ không giới thiệu vì việc đó mang lại rủi ro trong tương lai cho anh ta trong khi lợi ích thì không rõ ràng. Vì vậy cho dù thế nào bạn cũng phải là người làm được việc.

– Đừng quá quảng giao vì càng nhiều bạn thì mối quan hệ sẽ càng hời hợt do nguồn lực của bạn là có hạn. Như vậy cần giới hạn bạn bè của bạn lại sau đó gia tăng chiều sâu.

4. Giữ mối quan hệ thật tốt với công ty cũ

Nếu như bạn rời công ty cũ mà không dám quay trở lại thì rất không ổn. Bạn phải làm sao cho dù có bị đuổi việc thì cũng phải ra đi một cách đàng hoàng. Vấn đề chỉ là bạn không phù hợp với công ty chứ không phải là bạn kém.

Mối quan hệ với công ty cũ sẽ giúp bạn có được một kênh giới thiệu việc làm; giúp bạn có tiếng nói tốt khi công ty mới thăm dò.

Khi Thất nghiệp

Rồi một ngày, thất nghiệp sẽ tới tìm bạn. Nếu như bạn có được các bước chuẩn bị ở trên thì sẽ rất tốt; nếu không bạn sẽ lâm vào 3 tác hại của thất nghiệp: 1.Làm cho tinh thần sa sút, 2. Làm cho kỹ năng bị bào mòn và 3.Chi phí cơ hội của thời gian bị bỏ phí.

Cho dù làm gì đầu tiên cũng phải chống lại ba tác hại này:

1. Không được thu hẹp các mối quan hệ vì mặc cảm tự ti. Lúc này bạn có nhiều thời gian hơn vì vậy phải sắp xếp lịch thật kín (cho dù có là việc vô bổ). Phải vẫn dậy như là bạn đi làm hàng ngày và về nhà giống như những người khác.

2. Lúc này bạn có thể đăng ký các khóa học trong giờ hành chính (thường có chi phí rẻ hơn). Khóa học nên trọng tâm vào định hướng nghề nghiệp của bạn, không nên tham gia các khóa học quá dài như học bằng hai, hay học cao học.

3. Do mất nguồn thu nên bạn phải giới hạn lại các khoản chi để đảm bảo duy trì được cuộc sống trong khoảng ít nhất là 4 tháng.

Và làm gì tiếp theo?

Giai đoạn này thường bạn mắc phải hai sai lầm 1.Quá tự ti để việc gì cũng nhận và 2. Quá tự cao để chẳng tìm được việc gì. Điểm mấu chốt ở đây là phải Hiểu mình.

Có nhiều người khi thất nghiệp họ bỗng tìm ra mục đích sống của cuộc đời mình như làm từ thiện, tự kinh doanh, vẽ tranh,…Tuy nhiên trường hợp đó cũng hiếm nên bạn chắc phải theo số đông là Tìm việc.

Nếu như bạn có dự phòng thất nghiệp thì bạn có nhiều cơ hội để tìm kiếm một công việc tốt hơn. Nếu không có dự phòng trong khi tháng tới không có tiền cho sinh họat thì tốt nhất nên kiếm một việc cho dù bạn không có ưng ý.

Công việc này, nếu có tạm bợ, thì cũng phải là công việc có liên quan tới định hướng nghề nghiệp của bạn một chút hoặc là công ty đó có vị trí mà bạn ao ước. Nếu may mắn bạn có thể thăng tiến ngay trong công ty đó để có được nghề nghiệp như ý muốn.

 

Báo cáo quý II năm 2017:

, Cả nước hiện có 1,08 triệu người thất nghiệp, trong đó 25% là thất nghiệp dài hạn – tức thất nghiệp liên tục hơn 12 tháng. Theo ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội, nhiều trường hợp thất nghiệp là “chủ động”, tức có “năng lực làm việc nhất định nhưng chưa tìm được công việc phù hợp với trình độ, mức lương mà họ mong muốn”.

Đáng chú ý, nếu những người này thất nghiệp dài hạn thì họ sẽ có nguy cơ không thể tái nhập thị trường lao động do thiếu kiến thức, kỹ năng phù hợp đối với nhà tuyển dụng.

Đặc biệt, đa số trường hợp thất nghiệp lại rơi vào thanh niên và người có trình độ cao. Cụ thể, có tới 575.100 thanh niên thất nghiệp, trong đó có 183.100 cử nhân – tăng 44.200 người so với quý 1-2017. Trong khi đó, nhóm người có trình độ cao đẳng chỉ còn 82.600 trường hợp thất nghiệp, giảm 21.600 người so với quý 1-2017.

Comments

comments

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here