Một người tù bị xích trong một cái hang. Anh ta bị xích ở đây từ rất lâu, từ khi còn bé tí chưa biết gì, tất cả những gì anh ta có thể nhìn thấy là bức vách động trước mặt.
Kẻ bắt cóc hàng ngày vẫn ăn chơi nhảy múa bên đống lửa nhưng anh chỉ thấy được cái bóng của hắn in trên vách động. Vì từ khi biết nhận thức chỉ được nhìn cái bóng nên anh cho rằng cái bóng này là người đã bắt trói mình.
Vào một ngày khi đã trường thành, anh đã tìm cách tháo được xích và tìm cách trốn ra khỏi hang. Khi anh nhìn thấy kẻ bắt cóc anh ngỡ đó là cái bóng của cái bóng in trên tường. Anh cho rằng cái bóng in trên tường mới là thật, còn người này là phản chiếu của cái bóng.
Plato cho rằng những gì chúng ta nhìn thấy trong thế giới này chỉ là phản chiếu của hình ảnh thật (là chân lý) mà Thần Linh đã tạo ra từ thế giới thực.
Nhìn ở phạm vi hẹp thì có nghĩa rằng nếu như chúng ta tiếp xúc quá nhiều với cái giả thì trong nhận thức của ta sẽ hình thành rằng cái giả này là thật, còn cái thật nếu ta có gặp thì cho là giả.
Trong mỗi chúng ta đều tồn tại các định kiến được hình thành tích tụ từ khi ta sinh ra tới bây giờ. Những định kiến đó có thể là đúng (là chân lý) mà cũng có thể là sai nhưng vì từ bé tới giờ ta chỉ tiếp xúc với nó nên ta luôn cho rằng toàn bộ đó là chân lý.
Khi một ai đó chỉ cho ta cái thật (ngược với định kiến của ta) thì ta lại cho rằng đó là không thật và cố gắng bảo vệ cho bằng được.
Đôi lúc trong cuộc sống, chúng ta làm những thứ chúng ta cho rằng không nên làm nhưng bao biện một bởi một lý do hợp lý nào đó. Dần dần thì chúng ta sẽ cho rằng nó không phải là sai trái, nó mới là cái phải làm. Một người nghiện ma túy, một tên tội phạm, một kẻ nát rượu,… tất cả họ luôn cho rằng họ mới là đúng và những người khác mới là đáng phải thay đổi.
[…] Cái hang của Plato […]
Hi anh!
Em là cử nhân ngành Kinh tế Chính trị … khi đọc loạt bài của anh thấy nó dễ hiểu và thấm thía ạ. Nhiều chi tiết và luận điểm được đánh giá lại xúc tích rõ ràng… Cảm ơn anh! chúc anh sức khỏe và những bài viết giá trị! ^^
Cam on em.
dungiso