Phương pháp Wyckoff: P5- Điểm mạnh và Điểm yếu

Sức mạnh của phe mua và phe bán

Ở VN chúng ta đa phần vẫn là giao dịch trên thị trường cơ sở nơi ta kiếm lợi nhuận bằng cách mua thấp bán cao. Chúng ta tìm kiếm các cổ phiếu có dấu hiệu và đã mạnh để mua; bán khi cổ phiếu có dấu hiệu suy yếu. CP mạnh là cp mà phe mua chiếm ưu thế.

Phương pháp wyckoff nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định ai đang nắm giữ cuộc chơi. Nếu người mua (bên cầu) đang nắm giữ cuộc chơi thì hãy thiên về hướng mua và nếu người bán đang nắm giữ cuộc chơi thì hãy thiên về hướng bán.

Các dấu hiệu bên mua đang nắm ưu thế hay bên bán đang nắm ưu thế có khá nhiều ở entry trước. Điều này cũng dẫn tới một kịch bản kéo xả hay rũ bỏ mà nếu nhắm mắt làm theo sẽ rất rủi ro. Trong phá kéo xả, tay mạnh bán ồ ạt, các lệnh với khối lượng thấp hoặc cao nhưng liên tục ở phía bán dẫn tới tâm lý rằng phe bán đang chiếm ưu thế; với tâm lý đám đông mãnh liệt, ta sẽ bán đi. Ngược lại cũng vậy.

Trong một phiên đang diễn ra, phe bán và phe mua liên tục thay nhau nắm ưu thế nên ta sẽ thấy giá dao động lên xuống. Trong ngắn hạn sẽ như vậy nhưng trong dài hạn thì sẽ khác. Khi bạn xem chỉ số theo thời gian thực (diễn ra từng giây) và xem biểu đồ ngày, tuần có thể thấy rất khác biệt nhau. Trong biểu đồ ngày phe mua đang chiếm ưu thế nhưng cái thời điểm bạn đang xem có thể phe bán đang chiếm ưu thế.

Các tay mạnh họ không thực hiện mua bán liên tục; họ sẽ thực hiện trong một khoảng thời gian nào đó trong ngày nếu phải giao dịch. Buổi sáng ta có thể cp xanh ngát với thanh khoản thấp nhưng chiều lại đỏ rực với thanh khoản cao. Họ có một kế hoạch dài hạn tích lũy, đẩy giá cao, phân phối nhưng tùy từng lúc họ có thể tạo ra các tâm lý làm cho bạn không giữ được hàng hoặc không giữ được tiền. Vì vậy việc xem bảng thường xuyên mà không kiểm soát được cảm xúc sẽ không tốt, cùng lắm bạn chỉ nên xem 30 phút sau khi mở cửa và 30 phút trước đóng cửa.

Giả sử bạn được phím mua một cp nào đó mà trước đó chưa từng theo dõi thì bạn nên làm như thế nào:

B1: Xem biểu đồ tuần để xác định cp đang trong xu hướng nào. Nếu nó đang xu hướng giảm thì next. Nếu nó đang đi ngang và xu hướng lên thì chuyển sang đồ thị ngày.

B2: Trong đồ thị ngày nếu giá đang đi lên thì xác định khung giao dịch cân bằng trên và dưới của cp. Nếu khung phía trên rất gần thì theo dõi; nếu khung phía dưới rất gần thì cân nhắc tìm điểm mua.

B3: Nếu cp đang giao dịch trong khung, thì nó đang ở Phase nào? Dừng xu hướng, tích lũy, kiểm tra hay khởi phát? Điểm mua tốt nhất là nó ở phase khởi phát xu hướng; nơi nó đã có một cú rũ bỏ ở pha kiểm tra. Lúc này xác suất nó break biên trên rất cao vì vậy bạn không phải chờ lâu.

B4: Tìm điểm mua. Giả sử bạn quyết dịnh mua; hãy chuyển sang đồ thị 5 phút. Đồ thị 5 phút cũng sẽ tuân theo nguyên tắc của các đồ thị các khung thời gian cao hơn. Lựa điểm mua để có giá tốt nhất có thể.

Có rất nhiều chỉ báo nhưng cùng một thời điểm bạn không nên để quá nhiều chỉ báo; sẽ rất dễ loạn. Mỗi cp có thể rất hợp với một chỉ báo nào đó; hãy tìm chỉ báo đó. Ngoài ra một cp sẽ có xu hướng chung với xu hướng ngành và thị trường chung; xem ngành có đang ủng hộ xu hướng của cp không; hoặc thị trường chung có đang ủng hộ không. Nếu là một cp đặc thù chẳng trong ngành nào cả thì có khi nó lại tăng trong một xu hướng thị trường ngành, thị trường chung giảm.

Việc quyết định mua mới một cp mà trước đó chưa từng theo dõi cũng nên có sự cân nhắc kỹ vì bạn chưa hiểu thói quen của nó. Cần trì hoãn việc mua ngay; quan sát nó trong vài ngày, vài tuần nếu có thể.

2. Xây dựng kịch bản và thay đổi theo thực tế

Wyckoff cung cấp cho ta sơ đồ về đường đi của giá theo kiểu tiêu chuẩn, nó giúp ta xây dựng một hình dung tổng thể về đường đi của giá trong một khoảng thời gian dài (theo ngày, tháng, năm). Nhưng vào tình huống thực tế ta chỉ có thể biết lịch sử và hiện tại mà không biết tương lai. Hiện tại có thể thay đổi liên tục buộc ta phải thay đổi kịch bản ban đầu theo.

Nếu sau một pha rũ bỏ, cp không tăng mạnh mà khối lượng vẫn thấp thì dấu hiệu cho thấy đó chỉ đơn giản là một pha test đơn giản trong giai đoạn tích lũy mà chưa chuyển sang giai đoạn Khởi phát xu hướng D. Tương tự sau pha kéo xả cũng vậy.

Chúng ta dự đoán ngày mai, tuần tới sau đó ngày mai, tuần tới đó sẽ thành hiện tại và ta sẽ điều chỉnh kịch bản tổng thể theo thực tế diễn ra. Việc bảo thủ theo một kịch bản ban đầu có thể khiến ta hình thành một kiểu phân tích là tìm bằng chứng chứng minh rằng kịch bản ta vẫn đúng, không cần điều chỉnh.

3. Điểm mạnh và điểm yếu

Trong quá trình đi trong một khung có biên trên là kháng cự và biên dưới là hỗ trợ. Khi giá đập biên trên nó cũng sẽ đập biên dưới nhưng nếu trong quá trình này có lần đi xuống của nó không chạm vào biên dưới thì đó là điểm mà bên mua từ chối giá giảm xuống thêm hoặc bên bán từ chối bán giá thấp hơn; nó tạo ra một điểm hỗ trợ tạm. Nó không khẳng định rằng sau cú bật này sẽ phá vỡ kháng cự; có vẻ là phe mua đã sốt ruột không muốn giá giảm về biên dưới nữa.

Điều này cũng tượng tự khi giá từ chối chạm vào biên trên. Giá có thể dao động trong một khung đi lên, đi ngang hoặc đi xuống; việc tạo ra các khoảng trống chỉ là là một dấu hiệu cung cấp thêm thông tin cho chúng ta; nó không đại biểu rằng gió sẽ đổi chiều.

Cũng như các pha kéo xả hay rũ bỏ là lúc mà giá vượt ra khỏi biên trên hoặc biên dưới (cũng thể hiện sức mạnh của phe mua và phe bán); hành vi giá và khối lượng những ngày sau đó mới có thể cho ta kết luận đó thực sự có phải là rũ bỏ hay kéo xả không.

4. Tích lũy xiên lên hoặc xiên xuống

Không phải lúc nào tích lũy hay phân phối cũng là đi ngang. Hình dưới là các giai đoạn wyckoff nhưng đường dưới và trên có cấu trúc xiên lên. Khi bên mua từ chối giá liên tiếp ở vùng đáy nó làm cho đường hỗ trợ xiên lên thay vì đi ngang.

Góc xiên này có thể dốc hơn rõ một xu hướng đi lên theo kiểu kênh song song đi lên; xiên lên thể hiện phe mua đang chiếm ưu thế. Tương tự, nó có thể xiên xuống thể hiện phe bán chiếm ưu thế.

Giá sau đó đột phá đường trên ra khỏi khung xiên lên hoặc xiên xuống; lúc này khung xiên này trở thành vùng tích lũy. Nếu giá đột phá đường dưới ra khỏi khung xiên liên hoặc xiên xuống thì khung xiên này là vùng phân phối.

Phân phối dốc lên nguy hiểm nhất vì nó có dấu hiệu rõ ràng của một xu hướng đi lên khi đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, đáy sau cao hơn đáy trước. Khi giá vượt ra khỏi biên trên trong pha C rồi lại quay trở lại đáng nhẽ ta phải nghĩ rằng đó là pha kéo xả để chuyển sang phase D thì ta lại cho rằng cổ phiếu mạnh vì vậy tiếp tục mua vào hoặc không bán ra kịp thời.

Trong một phase tích lũy đi lên giá sẽ thường xuyên nằm ở nửa 1/2 trên của khung, khi nó thường xuyên nằm dưới 1/2 của khung xiên thì phải chú ý khả năng nó đột phá biên dưới. Khi giảm nó sẽ giảm rất nhanh vì vậy chỉ một vài phiên không để ý bạn có thể mất toàn bộ lợi nhuận kiếm được vài tháng trước đó.

Nhà đầu tư cá nhân chiếm từ 60% tới 80% tổng khối lương giao dịch hàng ngày. Giao dịch trung bình hàng ngày của TTCK VN giờ lên tới trên 30.000 tỷ; riêng cổ phiếu VIX ngày hôm nay đã có 28 triệu cổ phiếu tương ứng với giá trị khoảng 470 tỷ đồng.

Trên thị trường thực tế là cuộc chơi của các tay to, những người nhiều tiền. Những người nhiều tiền này có thể là tổ chức hoặc cá nhân. Một tay to bán ra 1 triệu cp thì cũng phải có một tay to nào khác mua vào 1 triệu cp này. Và như vậy chắc chắn không phải tay to nào cũng thắng.

Bạn có thể nghĩ rằng phe mua khi đã mua sẽ trở thành phe bán vì vậy nếu một cp mà phe mua đang chiếm ưu thế thì theo thời gian phe mua sẽ yếu dần và phe bán sẽ mạnh lên. Thực tế đúng là thế nhưng không hẳn là thế, một cp tăng phải dựa vào tay to nào đó khi họ tham gia vào bên mua họ sẽ tiếp tục mua nhằm bảo vệ vị thế của họ; họ dừng mua cp giảm thì họ sẽ thành lỗ. Thay vì vậy họ sẽ mua liên tục để làm giá cp tăng. Ngược lại, một tay to khác đang ở phe bán; đã bán cp sẽ không muốn cp tiếp tục tăng; họ sẽ tiếp tục ở phe bán.

Dần dần khi phe mua chiếm hoàn toàn ưu thế thì một số tay to ở phe bán sẽ dừng hoạt động hoặc chuyển sang phe mua. Nhưng một lúc nào đó tay to phe mua nắm giữ cp cũng phải tính tới việc bán ra chốt lời cp; tăng mãi mà có mỗi mình mình chơi thì tay trái đưa tay phải. Lúc này cp sẽ bắt đầu vào phase phân phối.

Trên bảng giá có cột giao dịch của khối ngoại; khối ngoại bán ròng giai đoạn trước và mua ròng giai đoạn này. Họ có thể là phe thắng không? Liệu ta thực hiện lệnh mua khi họ mua ròng một cp thì sau này ta có lợi nhuận không? Câu trả lời là khối ngoại cũng có thể thua. Khối ngoại mua một cp chỉ là một dấu hiệu; bạn cần xem xét các yếu tố khác nữa để củng cố cho vị thế mua, bán hay tiếp tục nắm giữ.

Các tay to họ có thể đầu tư hệ thống máy móc với phần mềm AI cùng các chuyên gia để phân tích biểu đồ. Trong khi đó, nhỏ lẻ chúng ta chỉ đang ngồi ở góc nào đó với duy nhất một cái máy tính trước mặt. Họ thực hiện các lệnh bằng robot, mua bán theo chỉ báo của phần mềm. Phần mềm sẽ phân tích và cập nhật nhanh chóng để xác định điểm mua điểm bán trong khi chúng ta, nhỏ lẻ, thì mò mẫm với lý thuyết còn không xong; học xong lý thuyết thì ứng dụng vào thực tế có khi lại không đúng. Khi xác định mua thì robot thực hiện trong vài micro giây trong khi chúng ta thì rờ rẫm cũng phải mất vài chục giây mới gửi đi một lệnh.

Tôi mường tượng thị trường chứng khoán cũng như tình hình các nước trên thế giới. Tay to là Mỹ, Nga, Trung Quốc, Đức, Pháp,…nhỏ lẻ như Lào, campuchia, Ukraine. Các xung đột địa chính trị hiện nay là của các tay to; tay nhỏ hoặc không tham gia hoặc tham gia mà không đóng vai trò ảnh hưởng gì. Các tay to có thể liên kết với nhau kiểu như Mỹ với Nhật; Nga với Trung quốc. Các tay to có đầy đủ vũ khí, tiền bạc trong tay cũng như các tay to trên TTCK có đầy đủ công cụ phân tích hiện đại, tài chính và chuyên gia. Có một điều chắc chắn là không phải toàn bộ tay to đều thắng và toàn bộ nhỏ lẻ đều thua. Nhỏ lẻ cũng có thể thắng nếu họ có chiến lược đúng.

Comments

comments