RSI là một chỉ số dao động có thang điểm từ 0 tới 100. Nó cho biết tương quan sức mạnh giá (không tính tới khối lượng). Đây là chỉ số mình rất thích vì dễ áp dụng. Entry này chúng ta đi sâu vào cách tính chỉ số để áp dụng chính xác hơn.
Phía dưới là bảng tính RSI của CP PVS:
RSI mặc định được tính cho 14 ngày vì vậy tới ngày thứ 14 ta mới bắt đầu tính được.
Cột “thay đổi” lấy giá đóng cửa của ngày hôm nay trừ đi giá đóng cửa của ngày hôm trước.
Đầu tiên ta tính RS:
RS = trung bình tăng/trung bình giảm
Trung bình tăng = (0,4+0+0,8+0,4+1)/14= 0,1857
Trung bình giảm = (0,5+0,2+),9+0,3+0,3+0,6+0,9)/14= 0,335
RS = 0,1857/0,335 = 0,55
RSI = 100 – 100/(1+0,55) = 35,62
Ta chỉ có thể tính gần đúng chỉ số RS của ngày thứ 15 thông qua RS ngày thứ 14 và giá của ngày thứ 15 mà không thể tính chính xác; buộc phải tính theo công thức cơ bản từ đầu. Nguyên nhân vì khi nhẩy sang ngày 15 thì giá của ngày đầu tiên trong dãy 14 phiên của ngày hôm qua đã bị loại ra.
Nếu ngày 14 chính là ngày hôm nay thì ta sẽ thấy RSI thay đổi theo giá hiện hành; cho tới kết thúc ngày thì nó sẽ lấy giá đóng cửa.
Nếu thay công thứ RS = Trung bình tăng/trung bình giảm vào công thức RSI ta sẽ có được:
RSI = (100+RS-100)/(1+RS) = RS/(1+RS) = 100* Trung bình tăng/(Trung bình tăng + Trung bình giảm)
Quay lại bảng ta thấy vào ngày 15 giá giảm 0,5 vì vậy RSI giảm. Vào ngày 16 giá giảm 0,9; giá tăng 0,4 của phiên thứ hai bị loại ra khiến cho RSI giảm mạnh xuống 26,5.
Như vậy khi xuất hiện một phiên giảm bằng với phiên giảm của ngày đầu tiên bị loại ra thì RSI sẽ đi ngang. Nếu nó xuất hiện một phiên giảm < phiên giảm bị loại ra thì RSI đi lên (mặc dù giá vẫn giảm). RSI có thể về 0 và ở yên đó nếu như không có phiên tăng nào trong 14 phiên; hoặc có thể lên 100 khi cả 14 phiên đều tăng. Chênh lệch “0” không làm thay đổi giá trị cho dù bạn có cho vào công thức tính trung bình tăng hay trung bình giảm.
Vì vậy việc hiểu công thức tính các chỉ báo rất quan trọng; nó giúp ta hiểu đúng bản chất của vấn đề thay vì đơn giản là RSI tăng có nghĩa là cp đang mạnh lên hay giảm là cp đang yếu đi.
Biên độ tăng, giảm càng mạnh thì RSI lao lên hay lao xuống càng mạnh vì vậy ta có thể xem mức độ RSI di chuyển để xác định sức mạnh của bên bán hoặc bên mua.
Quá mua – Quá bán
Giống như các chỉ báo dao động khác; RSI có vùng quá mua ( > 70) và vùng quá bán (<30). 70 và 30 là mặc định. Khi CP đi vào vùng quá mua thì khả năng đảo chiều giảm cao và khi đi vào vùng quá bán thì khả năng đảo chiều tăng cao. Tuy nhiên với những cp có xu hướng tăng mạnh (hoặc giảm mạnh) nó có thể liên tục trong vùng quá mua quá bán rất lâu mà không chịu quay đầu. Ví dụ như cp VIX hình bên.
Hỗ trợ và kháng cự của RSI:
Rất dễ dàng ta nhận thấy RSI tạo cho nó các đường kháng cự và hỗ trợ. Các đường biên 30 và 70 rất rõ ràng. FPT liên tục quay lên khi gặp kháng cự 30 mặc dù giá liên tiếp tìm đáy mới.
Khi giá và RSI tạo phân kỳ âm thì thường CP sẽ tăng khả năng đảo chiều. Ví dụ với FPT ở trên giá liên tiếp đáy sau thấp hơn đáy trước nhưng RSI lại không tạo đáy sau thấp hơn đáy trước; dự kiến cho một sự đảo chiều sắp diễn ra.
RSI cũng có thể tạo ra đường xu hướng khi nối các đỉnh, nối các đáy của nó. Các đường xu hướng lúc này sẽ đóng vai trò nhưng kháng cự và hỗ trợ.
Phân kỳ dương và phân kỳ âm:
Trong một xu hướng giảm, giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước trong khi RSI tạo đáy sau cao hơn đáy trước thì đó là phân kỳ dương; dự kiến cho một sự đảo chiều sắp tới.
Trong một xu hướng tăng, giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước trong khi RSI lại tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước; đó là phân kỳ âm, dự kiến cho một sự đảo chiều sắp tới
Xu hướng tăng ta quan tâm tới đỉnh và xu hướng giảm ta quan tâm tới đáy.
RSI và MA, Elliott
RSI là chỉ báo dao động nó chỉ cho ta thông tin về động lực của việc tăng giảm giá. Khi giá trên 50 phe mua đang chiếm ưu thế; khi lớn hơn 70 nó đi vào vùng quá mua thể hiện phe mua đang rất mạnh (chứ không phải quá muộn để mua). Khi giá dưới 50 phe bán đang chiếm ưu thế; khi nhỏ hơn 30 nó đi vào vùng quá bán thể hiện phe bán đang rất mạnh (mà không phải quá muộn để bán)
Chúng ta thường sẽ phải kết hợp với một chỉ báo xu hướng khác (thay vì kết hợp với một chỉ báo dao động khác). MA là đơn giản nhất; ví dụ dưới là CTD:
MA50 luôn là đường cực kỳ quan trọng đối với một cp. Khi giá gặp MA nó có xu hướng bật lại; khi nó xuyên qua MA thì nó cũng có xu hướng quay trở lại. Tại điểm đảo chiều giá tạo mô hình hai đáy đáy sau thấp hơn đáy trước; cùng lúc đó RSI tạo phân kỳ dương khi cũng tạo đáy sau thấp hơn đáy trước.
Phía dưới cũng là CTD; ta thấy khi giá cắt lên MA20 và RSI đang từ dưới 50 vượt lên 50 thì giá tiếp tục đi lên. Khi giá cắt xuống MA20 và RSI cũng cắt xuống 50 thì giá tiếp tục đi xuóng.
Phía dưới là đồ thị kỹ thuật của HPG
HPG đã qua 5 sóng đẩy của Elliott và đang trong sóng điều chỉnh. RSI đang hướng xuống theo kênh song song. Hiện HPG gặp hỗ trợ giống như chân sóng (4) nhưng việc nó có bật lên hay không thì không chắc vì hoàn cảnh đã khác nhau. Lần trước nó đang ở chân sóng 4 và bắt đầu sóng 5, RSI đang trên 50 và hướng lên; lần này nó ở trong pha điều chỉnh và RSI đang dưới 50, hướng xuống.
Con người chúng ta khi đứng trước một công việc nào đó luôn có xu hướng làm nó hiệu quả nhất có thể. Có nghĩa thu được lợi ích nhiều nhất với ít chi phí nhất. Cùng một mong muốn nhưng hành động lại khác nhau và kết quả thực tế nhận được cũng khác nhau:
- Người mong muốn một kế hoạch hoàn hảo: Người này sẽ dành rất nhiều thời gian để chuẩn bị vì quan điểm anh ta là chuẩn bị càng kỹ thì hiệu quả càng cao. Có đôi lần anh ta sẽ bắt tay vào làm và cảm nhận rằng mình có thể chuẩn bị tốt hơn nữa vì vậy anh ta lùi lại để ….tiếp tục chuẩn bị. Vì chúng ta đang quan sát anh ta nên chúng ta thấy rõ anh ta đã không tính tới yếu tố thời gian; cơ hội thay đổi theo thời gian; cơ hội có thể mang lại hiệu quả tốt nếu bạn thực hiện ngay lúc này nhưng sẽ không là gì vào thời điểm tương lai cho dù bạn có làm tốt hơn.
- Người mong muốn kết quả ngay: Người này mong muốn nhìn thấy hiệu quả bằng hiện vật càng sớm càng tốt. Kết quả sẽ giúp anh chứng minh được rằng anh ta đang thực hiện tốt. Anh ta sẽ bắt tay vào làm ngay lập tức hoặc nếu có kế hoạch thì kế hoạch đó cũng rất ngắn hạn, với những mốc thời gian mang lại kết quả ngay. Rõ ràng muốn có kết quả thì trước hết ta phải trả giá. Trước khi bạn có một bữa ăn thì bạn phải bỏ công sức ra để nấu bữa ăn đó. Nếu bạn thuê người nấu ăn thì tiền đó cũng là quy đổi từ những hy sinh của bạn trước đó.
Trong đầu tư chứng khoán bạn không thể dành nhiều thời gian đọc sách, nghiên cứu mà không trực tiếp tham gia giao dịch. Giao dịch thất bại sẽ mang lại kinh nghiệm để những bài học ăn sâu vào tâm trí chúng ta. Nó kết hợp với lượng kiến thức ta thu thập được để trở thành năng lực thực sự. Nếu chỉ học mà không có hành thì kiến thức sẽ trôi tuồn tuột và những gì bạn có chỉ là những gì người khác đã trải qua; bạn không thực sự trải quan nó nên năng lực đó không phải là của bạn. Tôi nhấn mạnh vậy vì rất nhiều người lao vào chứng khoán thua và đi ra. Mất tiền đối với họ là cú đánh vào bản ngã trong khi đáng nhẽ họ phải coi nó như điều tất yếu phải đối mặt; chẳng có nhà đầu tư chứng khoán nào trên thị trường này mà chưa từng trải qua những lần thua đau đớn.
Bạn cũng không thể lao đầu vào trading mà không có kiến thức hoặc kiến thức nửa vời. Nếu như không học mà chỉ lao vào giao dịch bạn sẽ khó hình thành một mô hình giao dịch phù hợp với bản thân để mang lại lợi ích lâu dài. Nếu kiên trì bạn sẽ vẫn tiến bước nhưng rất chậm và trả giá nhiều.
Tôi nhớ trước đây khi Grab vào Việt Nam, họ phải liên tục tung ra khuyến mại để thu hút mọi người gọi dịch vụ; thay đổi thói quen của người tiêu dùng. Nó lỗ liên tục cho tới dạo gần đây mới có thể có lãi. Và khi có lãi thì Xanh SM nhẩy vào, Xanh SM chẳng cần thay đổi thói quen gì vì thói quen đã có sẵn; nó chỉ cần đưa ra giá rẻ hơn Grab. Trong khi Grab còn đang lo thu hồi vốn của quá khứ thì Xanh SM lập kế hoạch cho tương lai (Tương tự với Shopee cũng vậy).
Một ý tưởng cho tương lai không thể áp dụng cho hiện tại; hiện tại chỉ phù hợp với những ý tưởng của hiện tại. Việt Nam rất khác với các nước phát triển, thị trường chứng khoán cũng vậy. Có những ý tưởng giao dịch rât tốt ở thị trường nước ngoài nhưng lại không phù hợp với VN trong khi rất nhiều kiến thức ta thu thập không phải kiến thức xuât phát từ thực tế trong nước.
Bạn cũng không nên là người đi đầu khởi phát cho một mô hình KD mới. Một mô hình KD mới có nghĩa là nó rất mới đối với thị trường. Xác suất phá sản cao; tới khi hình thành thị trường thì sẽ có những người mới nhẩy vào; họ đầy sức sống, sẽ sử dụng kết quả mà bạn tạo ra.