Quản trị kinh doanh (P5: Quy trình ra quyết định)

Trong entry trước ta bàn tới tiêu chí của một quyết định tốt và cách phân loại quyết định. Entry này ta sẽ bàn về quy trình ra quyết định cơ bản.

Bản chất của quyết định cũng là giải quyết vấn đề mặc dù rằng quyết định mua quyển sách nào trên giá sách nghe có vẻ chẳng phải vấn đề lắm nhưng nghĩ kỹ thì đúng là vấn đề thật. Cụ thể vấn đề ở đây là bạn  có một thời gian hữu hạn, một số tiền tối đa cho phép, một sở thích, một ham muốn nào đó; và giờ phải quyết định mua quyển sách nào đáp ứng các tiêu chí dó.

Quy trình theo sơ đồ dưới là tổng quát của Quy trình giải quyết vấn đề đã nêu ở email trước :

Bước 1: Xác định rõ vấn đề cần phải ra quyết định

Vấn đề bạn đang gặp phải cụ thể là vấn đề gì? phải di chuyển từ Hà nội tới Hải phòng, phải mua món gì cho bữa ăn tối nay, phải xem phim gì, mua cái áo nào, định giá bán sản phẩm bao nhiêu, lựa chọn chiến lược công ty nào, có nên mua lại công ty kia không, có nên tấn công nước láng giếng không,….

Bước 2: Chọn tiêu chuẩn đánh giá

Phương án được lựa chọn phải giúp đạt tới mục tiêu nào? Nói cách khác bạn dùng tiêu chí gì để đánh giá các phương án?

Nếu bạn định đi từ Hà nội tới Hải Phòng và có các phương án 1.Đi bộ; 2. Đi xe đạp; 3. Đi ô tô khách 4. Đi ô tô riêng; 5. Đi tàu hỏa.

Bạn không thể đâm đầu vào ngay quyết định phương tiện nào mà phải biết rõ mình muốn gì và khả năng của mình tới đâu. Ví dụ bạn chỉ có 3 giờ cho việc di chuyển khác với bạn có hẳn 1 ngày di chuyển, nếu có một ngày di chuyển mà bạn lại thích phiêu lưu có khi bạn lại chọn phương án đi bộ.

Số tiền cho phép tối đa là bao nhiêu? bao gồm tiền có thể dự định trước như tiền vé và cả những tiền nằm trong rủi ro như bị công an phạt. Thời gian cho phép, sức khỏe của bạn, sở thích,…

Bước 3: Tìm các phương án

Ví dụ như vấn đề của bạn là cần di chuyển từ Hà nội tới hải phòng trong vòng 3 tiếng với chi phí tối đa là 200.000 d thì đầu tiên bạn có thể liệt kê ra 5 lựa chọn ở trên.

Tại bước này một mặt phải cố gắng tìm kiếm nhiêu phương án, một mặt phải loại bỏ ngay các phương án vừa nhìn đã thấy bất khả thi kiểu như phương án đi bộ. Nguyên nhân là với mỗi phương án sau này ta sẽ phải thu thập thông tin để đánh giá nó, càng nhiều phương án càng mất thời gian thu thập thông tin.

Bước 4: Đánh giá các phương án

Mỗi phương án cần được đánh giá trên các góc độ đạt mục tiêu. Thông thường khó phương án nào lại đạt tối đa các mục tiêu vì thường tối đa mục tiêu này sẽ tối thiểu mục tiêu khác. Ví dụ lợi nhuận tối đa sẽ kèm theo rủi ro tối đa, chi phí tối thiểu kèm theo thời gian tối đa, càng dễ thực hiện thì hiệu quả càng kém, càng khó thực hiện thì hiệu quả có thể càng cao nhưng ẩn chứa tính bất khả thi.

Bước 5: Lựa chọn phương án cuối cùng

Sau khi đánh giá nhà quản trị sẽ phải lựa chọn phương án có tính cân bằng đạt tới các mục tiêu. Càng nhà quản trị dám chấp nhận rủi ro thường ưu tiên hiệu quả và chấp nhận rủi ro cao. Các nhà quản trị an toàn thường lựa chọn hiệu quả vừa phải nhưng rủi ro tối thiểu.

Căn cứ của việc ra quyết định phụ thuộc vào cái bạn muốn và khả năng của bạn. Một quyết định tầm công ty sẽ căn vào mục tiêu của công ty và nguồn lực của công ty. Hai căn cứ này đảm bảo tính khả thi của phương án lựa chọn.

Căn cứ ra quyết định cũng phải dựa vào dự đoán tương lai xung quanh vấn đề đang gặp phải và căn vào thời gian cho phép. Thời gian thực hiện cho phép 1 ngày khác với 1 tháng và 1 năm. Trong khoảng thời gian này các dữ liệu xung quanh vấn đề cũng đã thay đổi rất nhiều (môi trường kinh tế vĩ mô, môi trường ngành, môi trường công ty).

Comments

comments