Vụ xe Vinfast mấy ngày gần đây đúng là cơ hội vàng cho những ai quan tâm tới xử lý rủi ro truyền thông có thể quan sát và học hỏi được rất nhiều điều.
Khi một báo nào đó đăng một cái phốt nào đó về công ty hay sản phẩm công ty, phản ứng đầu tiên của ta là gì? Muốn bằng mọi cách gỡ bào báo đó càng sớm càng tốt, nhất là trong bối cảnh tin tức lan truyền với tốc độ tên lửa như ngày nay. Hồi xưa là báo giấy, rồi báo mạng và giờ là mạng xã hội; có hàng trăm tờ báo mạng và hàng triệu những người sẵn sàng tạo nội dụng trên các mạng xã hội, chỉ chờ có cái gì giật gân là lan truyền.
Mà đối với Xử lý rủi ro truyền thông thì chẳng có quy trình nào rõ ràng do mỗi một tình huống mỗi khác nhau, điểm chung nhất có lẽ là phải xử lý càng sớm càng tốt. Càng để lâu thì thông tin càng lan truyền dẫn tới hậu quả càng cao. Cho dù sau này doanh nghiệp được minh oan, cho dù thằng đưa tin xin lỗi hay phải trả giá nặng hơn thì ghim trong đầu khách hàng vẫn cứ là xe vinfast có vấn đề.
Vin vốn được biết tới khả năng dập tắt truyền thông rất nhanh thông quan các cơ quan hành pháp. Ví dụ như trước đây có vụ Vinschool, thông tin được ngăn chặn rất nhanh nên số người nghe nói tới ít tới đáng thương. Tại sao lần này lại không xử lý giống như vậy mà lại làm rùm beng lên thông qua kiện cáo?. Tôi nghĩ có lẽ do:
- Thông tin đã lan ra quá rộng đòi hỏi phải xử lý công khai thay vì lặng lẽ chìm đi.
- Có thể Vin muốn tranh thủ cơ hội này để ngăn chặn những tình huống tương tự trong tương lai. Có thể đã có một tá các sự kiện tương tự được xử lý ngầm và Vin muốn một lần xử lý cho dứt điểm.
- Hoặc có thể do Vin quá tự tin về quyền lực của mình, không tính hết được sức mạnh đám đông nên mới dẫn tới hậu quả là tin lan truyền ra tới mức mà rất nhiều người không xem video đó giờ biết tới video đó. Biết tới vấn đề của xe Vinfast cho dù vấn đề đó không biết đúng sai thế nào.
Vin vốn nổi tiếng về hệ thống quản trị doanh nghiệp, mà trong đó nhân sự của vin xử lý việc này chắc có mức lương không dưới 5000 usd/tháng. Điều này có thể dẫn tới một giả thuyết rằng những gì xảy ra hiện nay (theo chiếu hướng tiêu cực) đã nằm trong dự kiến của Vin rồi. Có thể họ đang theo kịch bản một người oan ức được minh oan khéo léo tạo ra hệ thống miễn dịch trong khách hàng. Hệ thống miễn dịch đó sẽ bảo vệ Vin trong tương lai.
Việc này hoàn toàn có thể làm được nhất là người vừa có quyền, vừa có tiền lại vừa có người giỏi như Vin. Tôi tin rằng Vin sẽ không bị mất kiểm soát tới mức thương hiệu Vin lao dốc không phanh đặc biệt là thương hiệu Vinfast.
Sự kiện này làm ta liên tưởng tới vụ con ruồi trong chai nước của Tân hiệp Phát 6 năm trước. Việc bắt đầu bởi sự kiện một người chủ quá ăn phản ánh có con ruồi trong chai nước của THP. Tân Hiệp Phát đã có cơ hội làm vụ này chìm đi thông qua việc đền bù 500tr cho người chủ quán. Tại buổi đưa tiền, công an ập vào theo đúng kịch bản của THP.
Tân Hiệp Phát thì nhìn mình như một nạn nhân bị tống tiền (giống như Vin nhìn mình như một nạn nhân bị vu khống). Rồi thì mọi thứ dần mất kiểm soát, từ thiệt hại 500tr trở thành thiệt hại 2000 tỷ để đổi lấy người vu khống bị đi tù.
Thực tế cho dù làm tốt tới mấy thì vẫn có xác suất trong 1 triệu chai nước có vài chai lỗi giống như việc xe có lỗi hỏng là hết sức bình thường. Đến những hãng xe tồn tại lâu năm cũng còn thỉnh thoảng phải triệu hồi xe nữa là một doanh nghiệp bất động sản năm trước quyết định làm xe, năm sau đã có xe ra thị trường. Vin đã có thể xử lý rủi ro một cách mềm mỏng hơn như là triệu hồi toàn bộ xe để kiểm tra và xử lý miễn phí (nếu có); cách này tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc.
Vin có thể sốt ruột vì họ đang muốn niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ nên muốn dập tắt nhanh nhất có thể. Có thể cách thức sẽ là:
B1: Đe dọa thông qua việc kiện.
B2: Nạn nhân sợ hãi và thỏa hiệp ngầm
B3: Nạn nhân đăng đàn tự nhận mình đã nói phét để câu view.
Tôi cho rằng sang tuần thôi thì việc này sẽ lắng xuống; đầu tiên là sẽ chỉ có các bài viết theo hướng có lợi cho vin và dìm nạn nhân sau đó là bài viết chốt hạ nhận lỗi của nạn nhân. Có nhiều nguồn lực trong tay nó sướng như vậy đấy, làm cái gì cũng dễ.
Đối với chúng ta, một người bình thường, điều chúng ta có thể làm là đừng chạy theo đám đông. Đứng biến ta thành công cụ của người khác; hãy nhìn sự việc như vốn nó vẫn vậy.
Update: Từ hôm viết bài này tới hôm nay 28/5, không có bất cứ một tin nào liên quan tới chủ đề này được đăng tải trên internet. Có vẻ phương án dẹp mọi thông tin vẫn là phương án tối ưu.